Persoonlijk leiderschap, echte gedrevenheid

Edith Snoeij is niet langer in dienst bij de AbvaKabo. Met ingang van deze maand heeft ze een WW-uitkering. “Een les in nederigheid”, noemt ze het in het interview in De Volkskrant van 31 maart. In hetzelfde interview zegt ze dat ze geen bonus heeft, want daar is ze niet zo van. De eerste vrouwelijke voorzitter van één van de grootste vakbonden in Nederland treedt af vanwege een inhoudelijk conflict en komt uiteindelijk in de WW terecht.
Carla Smits-Nusteling deed bij de jaarwisseling precies hetzelfde. Ze trad af als CFO bij KPN vanwege meningsverschillen over de inhoudelijke koers. Ook zij zag af van een bonus. Is het toeval dat het hier gaat om twee invloedrijke vrouwen? Zijn er mannelijke equivalenten die afstand hebben gedaan van hun rechten op een financiële vergoeding? De beslissing van Carla Smits-Nusteling en Edith Snoeij geeft flink stof tot nadenken.

Rangorde

In de wereld van Edith Snoeij en Carla Smits-Nusteling is de hoogte van de bonus één van de manieren waarop de rangorde wordt bepaald. Dat is althans de voortdurende boodschap achter het uitdelen van bonussen: “Zonder bonus krijgen we niet de goede mensen.” Een hoge bonus worden beschouwd als teken van kwaliteit van degene die hem krijgt.
Edith Snoeij en Carla Smits-Nusteling zien af van dit ‘kwaliteitskeurmerk’. Zij kiezen om andere redenen om in een organisatie te werken. Dat maakt mij nieuwsgierig, wat zijn de afwegingen op het moment van vertrek?

Gezamenlijk

Voor mij laten deze twee vrouwen leiderschap zien. Leiderschap gaat naar mijn idee om het verbinden van alle betrokkenen om gezamenlijk een – maatschappelijk – doel te bereiken. Het betekent veel naar buiten en tegelijkertijd naar binnen kijken, zowel in de organisatie als in jezelf. Pas als je je eigen ‘ik’ goed kent, kun je je verbinden met de ‘ik-ken’ om je heen. Dat is een andere manier van kijken naar leiderschap dan het Hopman/Akela idee: je loopt voor de troepen uit en kijkt af en toe om om te zien of ze je nog volgen.

Het beste uit jezelf

Wat is er voor mij cruciaal aan goed leiderschap? Analytische en communicatievaardigheden zijn onontbeerlijk, maar het start allemaal met de echte gedrevenheid om – samen met anderen – een doel te bereiken. Dat doel is voor iedereen uitdagend en roept de motivatie op om het beste uit jezelf te halen. Durf echt goed te luisteren en om je heen te kijken, volg je innerlijke kompas. Benoem de barrières die je – in anderen of in jezelf – ervaart en ga daar daarmee aan de slag.

IJsberen

Ik stel mij de afweging als volgt voor: twee vrouwen die voor de keuze staan om afscheid te nemen bij een organisatie waar hun hart ligt. Ze ijsberen in de kamer, piekerend over de gevolgen van de beslissing voor henzelf en voor anderen. Praten met veel mensen in hun omgeving, tasten af wat zij ervan vinden. Gaan dicht in zichzelf op zoek naar de argumenten om hun keuze te onderbouwen. En uiteindelijk nemen ze het besluit dat geld niet vertaalt wat je maatschappelijke betrokkenheid is en de keuzes die zij daarin maken.
Dit romantische beeld is van mij, geen idee of het werkelijk zo is gegaan. Zij kunnen ook koppig zijn geweest in het afwijzen van een graaicultuur waar zij niet aan mee willen doen.

Ruimte

Belangrijk is dat de vrouwen ruimte geven aan argumenten in zichzelf die afwijken van de norm in de wereld van topbestuurders. Dat vind ik persoonlijk leiderschap: het maken van een positieve keuze voor wat je doet, zegt of nalaat met een zo goed mogelijke inschatting van de situatie en op geleide van wat je voelt en vindt. Spannend, soms tegendraads en altijd passend bij wie je zelf bent.

Terug naar de inhoud

Ik leer ervan om bij belangrijke keuzes terug te gaan naar de elementen die samen de passie bepalen waarmee ik mijn vak uitoefen en wil leven. Het gaat niet om afrekenen of belonen. Veel vaker gaat het om sturen en besturen, het motiveren van professionals om het beste uit zichzelf te halen. Ga terug naar het gesprek over de inhoud, de bijdrage die je werkelijk, vanuit je hart, wilt leveren aan de wereld, de maatschappij, je werkveld, je organisatie. Voel weer eens wat dat met je doet en gun je medewerkers en teamleden datzelfde gevoel.
Fijn, deze twee inspirerende vrouwen.