De theorie en praktijk van ander gedrag
“In theory there is no difference between theory and practice. In practice there is.”
Yogi Berra
Kun je je nog voorstellen dat je in je hand niesde? En dan de deurklink vastpakte of doodleuk iemand een hand gaf? Een jaar geleden nog wel. Nu is dat gedrag verschoven naar ‘vies’ en fout. Corona brengt ons cultuurverandering: een andere logica van wat we normaal vinden.
De Academie van Organisatiecultuur grijpt het moment aan om onderzoek te doen welke cultuurveranderingen aan het gebeuren zijn. 60 antropologen uit het hele land zijn verzameld in het Gilde van Polderantropologen en het Nederlandse veld ingestuurd met een onderzoeksformat. Antropologie is de gedragswetenschap die vraagt wat je doet en kijkt wat je doet. Met alle interessante verschillen van dien tussen je theorie en praktijk.
Vanuit De Beuk doet cultureel antropoloog Adinda Bremer mee met het onderzoek. Zij hoorde moeders over hun voorbeeldige handenwaskinderen waarna ze zelf nog old school zonder handenwassen van het toilet kwamen. Cultuurverandering begint in gedachten.
Cultuur leren we van elkaar, delen we met elkaar, ordenen we tot logica en structureren we tot gedragspatronen. Dat proces te onderzoeken terwijl het gaande is, is een uitgelezen kans voor inzicht. Het is observeren hoe cultuur verandert in de notendop van een gezin, samenlevingsgroot en alles daartussenin. Lees het rapport dat net verschenen is.
Bij De Beuk kijken we met name naar organisaties en ook daar verandert genoeg gedrag onder invloed van Corona. Wat te denken van hoe we onze contacten indelen in ‘gewenst’ en ‘ongewenst’? Er is een dimensie gezondheid/regelgeving bij gekomen, die vaak niet overeenstemt met ons cultureel bepaalde ‘gezond verstand’. Weggestuurd worden uit een vergadering omdat je uit Brabant komt (echt gebeurd in het voorjaar!), doet de relatie geen goed. Of deed de relatie geen goed. Inmiddels zijn we aan het wennen aan deze profilering op basis van besmettingshaard. Worden we er handiger in om het sociaal soepel aan te kleden. Om het duidelijk en op tijd laten weten. We communiceren zoals Rutte en De Jonge dat op dinsdagavonden doen. Kinderen zijn niet de enigen die sinds kort ‘persconferentietje’ spelen. In organisaties doen we net zo goed na wat we aan nieuw voorbeeldgedrag zien.
Zulk nieuw gedrag is niet gelijk perfect passend voor alle verbindingen die we hebben. Natuurlijk willen we protocollen maken die kloppen met wat we bedoelen. Kijk daarom eens goed naar wat je wenst en niet wenst. En begin daar. Dan begin je bij het contact in plaats van de persconferentie. Dan denk je eraan om die directeur uit Brabant te bellen voordat hij op reis gaat. Natuurlijk komt er nieuw protocol, maar hopelijk blijven onze relaties gebaseerd op contact.
Juist in onzekere situaties neigen onze sociale vaardigheden naar de achtergrond te zakken. Het kan geen kwaad om bij elk besluit een check te maken hoe je het zou doen als contact je startpunt is. Want in theorie weten we dat je daar gedrag het efficiëntst beïnvloedt. We moeten het alleen nog doen.